Kunning um PISA
Í 2018 varð skipað fyri seinastu PISA-kanning í Føroyum. Henda kanning var tann sætta í røðini. Flest allir næmingar í 9. flokki í fólkaskúlanum vóru við. Endamálið við kanningunum er at geva eina mynd av, hvørjum førleikastigi, føroyskir næmingar eru á samanborið við næmingar úr øðrum londum.
Programme for International Student Assessment (PISA) er ein OECD-verkætlan, ið miðlar eftir at máta, hvussu væl 15 ára gomul eru fyrireikað at møta framtíðar avbjóðingum, og at duga at nýta førleikar sínar í veruliga lívinum. Dentur verður lagdur á altjóða førleikar og í minni mun vitan ella kunnleika úr heimligum umhvørvi. Altjóða felagsskapurin fyri búskaparligum samstarvi og menning (OECD) ásetir saman við luttakaralondunum treytir og karmar fyri kanningini. Hetta ger tað møguligt at gera samanbering millum lond, og yvir tíð
Í hvørjari PISA-kanning verða trý faklig høvuðsøki kannað. Tey eru lesing, støddfrøði og náttúruvísindi. Til hvørja kanning verður høvuðsdentur lagdur á eitt av hesum økinum. Harumframt verður eitt serevni kannað. Í 2018 var serevni kanning av alheimsførleikum næminganna.
Umframt spurningar í teimum trimum fakligu høvuðsøkjunum verða næmingarnir eisini bidnir um at svara spurningum um teirra bakstøði, eitt nú skúlagongd, kyn, familjustøðu, frítíðarvirksemi og hugburð til skúlagongd.
Í PISA 2006 var høvuðsdentur lagdur á at kanna førleika næminga í náttúrulærugreinunum. Í PISA 2009 var høvuðsdentur lagdur á at kanna lesiførleika. Í PISA 2012 var høvuðsdentur lagdur á at kanna førleikar í støddfrøði. Í PISA 2015 var høvuðsøkið náttúruvísindi. Í PISA 2018 var høvuðsdentur lagdur á at kanna lesiførleika.
PISA-kanningin gevur eina ábending um, á hvørjum førleikastigi føroyskir næmingar eru staddir í mun til næmingar í øðrum londum. Í 2018 varð PISA-kanningin gjørd í 79 londum, og tað er OECD, altjóða felagsskapurin fyri búskaparligum samstarvi og menning, ið skipar fyri kanningini.
PISA-kanningin varpar ljós á, hvussu tey ungu duga at nýta ta vitan, tey hava ognað sær í undirvísingini. PISA varpar sostatt ikki ljós á innihaldið í námsætlanunum (lesiætlanunum), men á, hvussu tey duga ítøkiliga at nýta sína vitan, tá ið ein uppgáva skal loysast.
Úr úrslitinum av eini PISA-kanning ber eisini til at gera metingar av, hvussu úrslitið av undirvísingini er í mun til tilfeingisnýtslu og umstøðurnar annars.
Øll úrslit av kanningini apríl 2018 vórðu kunngjørd í desember 2019. Próvstovan heitti á fólk við innliti í føroyska skúlaverkið frá Námsvísindadeildini at skriva frágreiðingina. Frágreiðingin varð skrivað sambært OECD-leisti, so føroysku úrslitini kunnu samanberast við úrslitini hjá hinum londunum í PISA 2018.
Á heimasíðuni hjá PISA ber til at royna allar teir testspurningar, sum eru atkomuligir hjá almenninginum. Somuleiðis eru bæði dátur og handbøkur tøkar á heimasíðuni.
Orsakað av støðuni við COVID-19 varð eingin kanning framd í 2021. PISA-kanningin er flutt til várið 2022, og verður høvuðsøkið støddfrøði. Serevnið verður ”creative thinking”.